TOELICHTING F21 Immateriële activa
- Index
- 21 TOELICHTING F21 Immateriële activa
- 22 TOELICHTING F22 Goodwill en bedrijfscombinaties
- 23 TOELICHTING F23 Materiële vaste activa
- 24 TOELICHTING F24 Leaseovereenkomsten
- 25 TOELICHTING F25 Activa aangehouden voor verkoop
- 26 TOELICHTING F26 Geassocieerde deelnemingen en joint ventures
- 27 TOELICHTING F27 Overige deelnemingen
- 28 TOELICHTING F28 Bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa, immateriële activa en investeringen die worden verwerkt volgens de equity-methode
- 29 TOELICHTING F29 Voorraden
- 30 TOELICHTING F30 Overige vorderingen (vlottend)
- 31 TOELICHTING F31 Voorzieningen
- 32 TOELICHTING F32 Financiële instrumenten en beheer van financiële risico’s
- 33 TOELICHTING F33 Nettoschuld
- 34 TOELICHTING F34 Overige verplichtingen (vlottend)
- 35 TOELICHTING F35 Op aandelen gebaseerde betalingen
Grondslagen voor de financiële verslaggeving
Algemeen
Een immaterieel actief is een identificeerbaar niet-monetair actief zonder fysieke vorm. Het is identificeerbaar wanneer het kan worden afgescheiden, d.w.z. het kan worden afgescheiden of losgemaakt van de Groep, of wanneer het ontstaat uit contractuele of andere juridische rechten. Een immaterieel actief zal alleen worden opgenomen indien:
- het waarschijnlijk is dat de verwachte toekomstige economische voordelen die toe te schrijven zijn aan het actief naar de Groep zullen vloeien; en
- de kostprijs van het actief op een betrouwbare manier kan worden gewaardeerd.
Immateriële activa die verworven of intern ontwikkeld werden, worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs. De kostprijs van een verworven immaterieel actief omvat de aankoopprijs, met inbegrip van de invoerrechten en niet-terugbetaalbare aankoopbelastingen, na aftrek van handels- en andere kortingen, en alle rechtstreeks toerekenbare kosten om het actief geschikt te maken voor het beoogde gebruik. Uitgaven na initiële opname op immateriële activa worden enkel opgenomen als het waarschijnlijk is dat ze de toekomstige economische voordelen verbonden aan het specifieke actief doen toenemen. Andere uitgaven worden ten laste genomen wanneer ze worden opgelopen.
Na hun initiële opname worden immateriële activa gewaardeerd tegen kostprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen.
Immateriële activa worden lineair afgeschreven over hun geschatte gebruiksduur, die niet langer is dan hun eventuele contractuele looptijd. De geschatte gebruiksduur, de restwaarde en de afschrijvingsmethode worden op elk jaareinde herzien, en elke wijziging in de schattingen wordt op prospectieve basis verwerkt.
Patenten en merken |
2-20 jaar |
Software |
3-5 jaar |
Ontwikkelingskosten |
2-5 jaar |
Overige immateriële activa – Klantenrelaties |
5-29 jaar |
Overige immateriële activa – Technologie |
5-20 jaar |
De afschrijvingskosten worden in de geconsolideerde winst-en verliesrekening opgenomen onder kostprijs van de omzet, commerciële en de administratieve kosten en onder kosten van onderzoek en ontwikkeling.
Het actief wordt getest op bijzondere waardevermindering indien dat een aanwijzing voor is, en jaarlijks voor projecten die nog in ontwikkeling zijn (zie toelichting F28 Bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa, immateriële activa en investeringen die worden verwerkt volgens de equity-methode).
Immateriële activa worden niet langer opgenomen in het geconsolideerd overzicht van de financiële positie bij vervreemding of wanneer er in de toekomst naar verwachting geen economisch voordeel meer gehaald zal worden uit het gebruik of de vervreemding ervan. De winst of het verlies als gevolg van het niet langer opnemen van een immaterieel actief wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening op het tijdstip van verwijdering uit de balans.
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Onderzoekskosten worden als kosten in de winst- en verliesrekening opgenomen in de periode waarin ze worden opgelopen.
Ontwikkelingskosten worden alleen opgenomen als activa als aan alle onderstaande voorwaarden is voldaan:
- de kostprijs van het actief kan op een betrouwbare manier worden bepaald;
- de technische haalbaarheid van het product is bewezen;
- het product of proces zal gecommercialiseerd worden of intern worden aangewend;
- er wordt verwacht dat de activa toekomstige economische voordelen zullen genereren (bv. er bestaat een potentiële markt voor het product of het nut voor interne aanwending is bewezen); en
- de nodige technische, financiële en andere middelen zijn aanwezig om het project te finaliseren.
Deze ontwikkelingskosten omvatten de personeelskosten, materiaalkosten en diensten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de projecten, en een gepast aandeel in de algemene kosten, met inbegrip, en waar van toepassing, van financieringskosten. De immateriële activa worden afgeschreven vanaf het moment waarop zij beschikbaar zijn voor gebruik, d.w.z. zodra zij ter plaatse zijn en in de juiste staat om te kunnen functioneren op de manier die het management voor ogen had. Ontwikkelingskosten die niet aan de bovenvermelde criteria voldoen, worden als kosten in de winst- en verliesrekening opgenomen in de periode waarin ze worden opgelopen.
Overige immateriële activa
Overige immateriële activa bevatten voornamelijk klantenlijsten en andere immateriële commerciële activa die afzonderlijk of bij een bedrijfscombinatie verworven werden.
In € miljoen |
Ontwikkelings-kosten |
Merken en octrooien |
Klantenrelaties en andere immateriële activa |
Totaal |
||||
Brutoboekwaarde |
|
|
|
|
||||
Op 31 december 2015 |
298 |
1.719 |
3.012 |
5.029 |
||||
Investeringen |
68 |
8 |
22 |
98 |
||||
Buitengebruikstelling en vervreemding |
–26 |
–14 |
–5 |
–45 |
||||
Wisselkoersverschillen |
4 |
33 |
64 |
101 |
||||
Andere |
–35 |
60 |
–21 |
4 |
||||
Overboeking naar activa aangehouden voor verkoop |
–17 |
–64 |
–111 |
–192 |
||||
Op 31 december 2016 |
292 |
1.742 |
2.961 |
4.995 |
||||
Investeringen |
69 |
11 |
35 |
115 |
||||
Buitengebruikstelling en vervreemding |
–30 |
–15 |
–7 |
–51 |
||||
Verwervingen via bedrijfscombinaties |
|
11 |
|
11 |
||||
Wisselkoersverschillen |
–8 |
–132 |
–269 |
–410 |
||||
Andere |
9 |
31 |
–18 |
22 |
||||
Overboeking naar activa aangehouden voor verkoop |
–47 |
–60 |
–97 |
–204 |
||||
Op 31 december 2017 |
285 |
1.588 |
2.605 |
4.478 |
||||
Cumulatieve afschrijvingen |
|
|
|
|
||||
Op 31 december 2015 |
–105 |
–518 |
–487 |
–1.110 |
||||
Afschrijvingen |
–28 |
–123 |
–221 |
–372 |
||||
Bijzondere waardeverminderingen |
|
2 |
–4 |
–2 |
||||
Buitengebruikstelling en vervreemding |
26 |
12 |
2 |
39 |
||||
Wisselkoersverschillen |
–1 |
–11 |
–7 |
–19 |
||||
Andere |
16 |
–17 |
2 |
1 |
||||
Overboeking naar activa aangehouden voor verkoop |
8 |
26 |
34 |
67 |
||||
Op 31 december 2016 |
–84 |
–629 |
–683 |
–1.395 |
||||
Afschrijvingen |
–37 |
–121 |
–214 |
–372 |
||||
Bijzondere waardeverminderingen |
|
–18 |
–12 |
–31 |
||||
Buitengebruikstelling en vervreemding |
30 |
15 |
6 |
50 |
||||
Wisselkoersverschillen |
1 |
30 |
42 |
74 |
||||
Andere |
–5 |
6 |
–2 |
–1 |
||||
Overboeking naar activa aangehouden voor verkoop |
20 |
37 |
78 |
135 |
||||
Op 31 december 2017 |
–74 |
–680 |
–785 |
–1.539 |
||||
Nettoboekwaarde |
|
|
|
|
||||
Op 31 december 2015 |
193 |
1.201 |
2.525 |
3.919 |
||||
Op 31 december 2016 |
208 |
1.113 |
2.278 |
3.600 |
||||
Op 31 december 2017 |
211 |
908 |
1.820 |
2.940 |
Immateriële activa hebben vooral betrekking op de immateriële activa verworven door de overname van Rhodia (€ 264 miljoen) en Cytec (€ 1 850 miljoen, inclusief € 571 miljoen voor merken en octrooien en € 1 278 miljoen voor verworven klantenrelaties). De gemiddelde resterende gebruiksduur van de activa van Rhodia is 6 jaar, die van Cytec is 15 jaar.
Bijzondere waardeverminderingen geboekt in 2017 hebben betrekking op beëindigde bedrijfsactiviteiten.